شهرستان تاریخی وباستانی شوشتر
یازهرا:
قدمه:
شوشتر شهری است باستانی باقدمت 8000سال که دارای اثار باستانی بی نظیری مانند اسیاب های ابی وپل بند شادروان وسد
بند میزان و قلعه ی سلاسل و …..میباشد (که در این وبلاگ به طور مفصل درباره ی این اثار صحبت خواهیم کرد).وجود
همه ی این اثار شوشتر را به یکی از قدیمی ترین شهر های ایران تبدیل کرده است.
در ضمن این را هم باید بدانیم که اثار باستانی تنها اهمیت این شهر نیست .همانگونه که میدانیم شوشتر از گذشته به دارالمومنین معروف بوده و این لقب نشئت گرفته ازوجودعلما و روحانیون بزرگی بوده که در این شهر زندگی می کردند از جمله: حاج شیخ جعفر شوشتری و حاج سید نعمت الله جزایری و حاج شیخ محمدتقی شیخ شوشتری و حاج سید محمد رضا ال طیب و…. و دانشمندانی همچون حکیم وفایی و سهل ابن عبدالله وبزرگانی دیگر در این شهر زندگی میکرده است.که اثار و
تألیفات بسیاری از انها به جا مانده است.
حال با توجه به اهمیت این شهر چرا سخنی همچون گذشته ازاین شهر نیست؟ چه چیزی باعث این مسئله شده است؟چرا شهرهای باستانی دیگرهمچون همدان و اصفهان ویزد پیشرفت کرده اند اما شوشتر نسبت به انها بسیار عقب مانده(ممکن است بگویید که این شهر ها مرکز استان هستند!!! اما باید یاد اور شوم که شوشترهم در گذشته مرکز استان بوده درضمن در حال حاضر
شهرهایی داریم که مرکز استان نیستند اما توجه زیادی به انها می شود مانند کاشان و…)
به نظر شما جایگاه این شهر را در گذشته از یاد نبرده ایم؟ شهری که در عهد ساسانی جزمهم ترین شهرهای ایران بوده ویکی ازشهر های صنعتی بزرگ جهان تا قبل از انقلاب صنعتی اروپا به حساب می امده انگار یادمان رفته که پارچه ی مقدس کعبه زمانی درشهرستان شوشتردر کارگاه های پارچه بافی که به نام (دیبا) معروف بوده دراین شهر تولید و به سرزمین خانه ی خدا فرستاده می شد واگر از جنبه ی اقتصادی به ان بنگریم این پارچه به کشورهای دیگری مانند روم ویونان و …. صادر می شد.
بعضی ازشهرها به خاطر موقعیت مذهبی پیشرفت میکنند بعضی به علت نزدیکی به اب وبرخی به علت جاذبه ی گردشگری
اما می توان بدون اغراق گفت شوشتر با کوچکی خود از نظر اندازه نسبت به شهرهای بزرگ تمام شرایط بالا را برای پیشرفت دارد.اما چرا ما پیشرفت انچنانی نمی بینیم!!!؟
حال این سوال ها برای ما به وجود می اید که:
1-ایا شرایط کنونی شهر ما مانند گذشته است؟
2-ایا مردم این شهر از لحاظ سیاسی واجتماعی و اقتصادی به حق واقعی خود رسیده اند ؟
3-ایا در زمینه عمران وابادی پیشرفت کرده ایم؟
امع شوشتر
مسجد جامع شوشتر از بناهای تاریخی و اسلامی این شهر و استان خوزستان است.
ساخت این مسجد در شهر باستانی شوشتر بعد از فتح مسلمانان و اسلام آوردن مردم، در سال 254 قمری در زمان سیزدهمین خلیفه عباسی «المعتزبالله المتوکل» که در زمان امام حسن عسکری (ع) خلافت میکرد، آغاز شد.
هرکدام از خلفای عباسی که در مسجد کارهایی را انجام داده است کتیبه ای از کار خود به یادگار گذاشته است. مسجد در گذشته دارای تعداد بیشتری کتیبه گچی و سنگی بوده اما در تعمیرات دهه 40 و بعد از آن از بین رفته است.
سمت شمال مسجد 12 ردیف ستون و سمت جنوب آن 8 ستون وجود دارد و بلندی آنها به 5 متر میرسد.از مشاهده قوس طاق ها و ایوان رفیع و شبستان آن که به شیوه معماری دوره ساسانی ساخته شده است، قدمت بنا و تعلق آن به اوائل اسلام تا حدودی روشن میشود. مسجد دارای حیاط وسیع و ستونهای قطور و بسیار محکمی است به طوری که قطر هر ستون بیش از یک و متر است و بنای آن بیشتر از سنگ و آجر است و دارای منبری قدیمی است که قدمت آن را 700 سال نوشتهاند.
در قسمت راست منبر نوشتههایی به خط کوفی از جنس تخته بریده شده است. ساختمان منارة مسجد را به دوران چوپانیان و شیخ اویس بن شیخ حسن چوپانی نسبت میدهند. بلندی مناره قبل از فرسایش، 26 متر بوده اما هم اکنون در حدود 18 متر است.
مسجد دارای حیاط وسیع و ستونهای قطور و بسیار محکمی است به طوری که قطر هر ستون بیش از 5/1 متر است و بنای آن بیشتر از سنگ و آجر است و دارای منبری قدیمی است که قدمت آن را 700 سال نوشتهاند، در قسمت راست منبر نوشتههایی به خط کوفی از جنس تخته بریده شده است.
مسجد جامع شوشتر دارای دو محراب است که یکی برای اقامه نماز جماعت در فصول سرد سال بوده که در داخل ساختمان مسجد تعبیه شده است و دیگری نیز برای فصول گرم سال در بیرون از ساختمان مسجد ساخته شده است.
این محراب دارای معماری پیش از اسلام بوده است و وجود پایه های پافیلی در کنار این محراب این مهم را تائید میکند.وجود آجر چینی خاص در سقف این محراب باعث شده است که نقش 12 نام علی(ع) در این محراب چشم هر بیننده و اهل نظری را خیره کند. به عبارتی، معماری ویژه این مسجد باعث شده شوشتر در قرون ابتدایی اسلام مرکزیت خاصی داشته باشد.
در مسجد جامع شوشتر دستورات حکومتی و احادیث زیادی در قالب کتیبههای خطی و سنگ نوشته بر دیوار حکاکی و یا نصب شده است.تعداد این کتیبهها به بیش از 40 عدد میرسید که در شرایط کنونی تنها 35 کتیبه از این تعداد باقی مانده است. برخی از این فرامین مانند دستور ممنوعیت شرب خمر و کبوتر بازی در شوشتر بوده که توسط خلیفه وقت صادر شده است